Blog

Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği

 Madde 10-c6.1.3) TT sisteminde yapılacak kontroller

3) Ölçme:

i)  İşletme topraklayıcısının topraklama direncinin ölçülmesi için Madde 10-c6.1.5”e bakınız.

ii)  Dolaylı dokunmaya karşı koruma için aşırı akım koruma düzenleri kullanılıyorsa, Madde 10-c5”™e göre ölçülecek topraklama direncinin, Çizelge-11”™de verilen ve her bir açma zamanı için gerekli olan açma akımını geçirebilecek kadar küçük olup olmadığı tespit edilmelidir.

iii)  Hata akımı koruma düzeninin kullanılması durumunda Madde 10-c6.3”ye göre deney yapılmalıdır.

              Madde 10-c6.3) Hata akımı koruma düzenlerinin kullanılması durumunda yapılacak muayeneler:

i)  Hata akımı koruma düzeninin arkasında meydana getirilen bir hata akımıyla; - Hata akımı koruma düzeninin, en azından kendi anma akımına ulaşıldığında açtığı ve - Tesis için kararlaştırılmış bulunan , izin verilen sürekli dokunma gerimi UL”nin aşılmadığı, ispatlanmalıdır. DIN VDE 0664 Kısım 1”e uygun olan s işaretli hata akımı koruma düzenleri için Çizelge-12”deki dipnot geçerlidir. Tespit, artan bir hata akımıyla, yapılır ve hata akımı koruma düzeninin açma akımı ile bu açma akımında ortaya çıkan dokunma gerilimi ölçülür. Bu değerlerle anma hata akımındaki dokunma gerilimi veya koruma iletkenini, ana iletkeni ve klemensleri de kapsayan topraklama direnci hesaplanabilir. Ancak sonuçların, Çizelge-11 veya Çizelge-12”de belirtilen izin verilen maksimum değerleri aşmaması gerekir.

ii)  Hata akımı koruma düzeninin arkasındaki bir yerde koruma önleminin etkisi kanıtlandığı takdirde, bundan sonra, bu hata akımı koruma düzeni tarafından korunan bütün tesis kısımlarının, koruma iletkeni vasıtasıyla bu ölçme noktasına güvenli şekilde bağlandığının kanıtlanması yeterlidir.

Örnek-1 : TT topraklama sistemine sahip bir tesiste, gövde toprak geçiş direnci Ra=10 ohm olan bir makine için, açma akımı Ia=500mA olan bir hata akımı koruma düzeni kullanılması durumunda hata durumunda makine gövdesinde meydana gelebilecek dokunma gerilimi Ue=10x0,5=5V olacağından hata akımı koruma düzeninin etkinliğinin doğrulanması durumunda TT sistemler için geçerli UL (50V)> Ue olacağından elektrik tesislerinde topraklamalar yönetmeliğinde belirtilen güvenli çalışma şartlarının yerine getirildiği kabul edilir.

 Örnek-2:

Şekil 10. TT sistemlerde beslemenin otomatik olarak kesilmesi

-  Yukarıdaki devrede trafo tesisinin nötr topraklama direnci Rn 10 ohmdur.

-  Tesisata ait koruma topraklama direnci RA 20 ohmdur.

-  Toprak hatası çevrim akımı Id = 230V/30 = 7,66A

-  Hata durumunda örnekteki makinenin gövdesinde meydana gelecek hata gerilimi Uf = Id x RA = 153,33V olacaktır. Bu durumda Uf > 50V olacağından tehlikeli bir durum ortaya çıkmaması için besleme devresinin otomatik olarak kesilmesi gerekmektedir.

-  Kullanılan artık akım anahtarının açma akımı ”50V/20 olmalıdır. Bu devre için  2.5A olduğundan 2.5A altında açma akımına sahip bir kaçak akım algılama rölesi kullanılması beslemenin otomatik olarak kesilmesi için yeterli olacaktır.